Zorgleerling in beeld

Wat is praktijkonderwijs?
Praktijkonderwijs is geschikt voor leerlingen die graag praktisch aan de slag gaan en leren door ervaringen op te doen. Scholen voor praktijkonderwijs zijn kleine scholen met maximaal 300 leerlingen. Hierdoor kennen de docenten alle leerlingen en kunnen ze veel begeleiding bieden. Leerlingen leren vooral alles wat nodig is om later te gaan werken. Er is daarom veel samenwerking met bedrijven waar leerlingen stage lopen. Na het behalen van hun diploma praktijkonderwijs gaan leerlingen werken of verder leren in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo).

Wat is een pro+ klas?*
Sommige scholen voor praktijkonderwijs hebben een pro+ klas. Van leerlingen in deze klas wordt verwacht dat ze het vmbo aan kunnen, maar ze hebben een te grote leerachterstand om na de basisschool meteen op het vmbo te kunnen beginnen. Er is meer tijd nodig om de vakken van het vmbo te leren. De leerlingen krijgen veel praktijklessen. Ook werken ze aan de vakken van het vmbo. Dat doen zij in hun eigen tempo met veel hulp van docenten. De scholen en klassen zijn klein en rustig. Veel van deze leerlingen kunnen bijvoorbeeld in klas 2 of 3 doorstromen naar het vmbo.

Pro+ of lwoo?
Als pro+ leerlingen starten op een vmbo-school met lwoo, is het risico groot dat zij overvraagd worden en daarna alsnog naar het praktijkonderwijs gaan. Deze leerlingen hebben dan een vervelende schoolervaring achter de rug, omdat het op het vmbo met lwoo niet gelukt is.
Leerlingen die vanuit pro+ naar het vmbo met lwoo kunnen, beheersen de theorievakken voldoende om aan te sluiten. Zij stappen over na een succeservaring! Leerlingen kunnen de overstap na 1, 2 of soms 3 jaar maken.
* De term pro+ kan door pro-scholen ook benoemd worden als ‘uitstroombestemming mbo’.

Wat is vmbo met leerwegondersteuning?
Vmbo met lwoo is bedoeld voor leerlingen die de lesstof van het vmbo meteen na de basisschool aan kunnen, maar soms wel extra uitleg of leerhulp nodig hebben. Veel vmbo-scholen maken daarom de lwoo-klassen kleiner. Er kan ook andere begeleiding aangeboden worden. Huiswerkbegeleiding bijvoorbeeld, of trainingen om leerlingen beter te laten leren. Het verschilt per school welke begeleiding geboden wordt en of dat in of buiten de les plaats vindt.

Op www.koersvo.schoolprofielen.nl kunt u vinden welke scholen in de regio praktijkonderwijs, pro+ klassen of vmbo met lwoo aanbieden.

Workshop Adviseren bij twijfel pro/lwoo
Voor ib’ers en leerkrachten van de basisschool organiseert Koers VO elk najaar de workshop ‘Adviseren in geval van twijfel lwoo/pro’. Het is aan te raden om deze workshop minimaal 1x gedaan te hebben. De aanmeldlink is t.z.t. te vinden op deze pagina.

Geef dit tijdig aan bij uw directie en eventueel schoolbestuur. Aanvragen voor een pro-tlv en lwoo-aanwijzing moeten bij Koers VO aan de landelijke criteria getoetst worden. Daarom geldt dit ook bij aanmeldingen voor ZIB.
Het Overzicht toegestane screenings- en testinstrumentenbiedt mogelijkheden voor aansluiting op het LVS van basisscholen. Daarnaast staan er (relatief goedkope) SE-toetsen in die per leerling, LVS-onafhankelijk en schooloverstijgend inzetbaar zijn. Op het niveau van de schoolbesturen basisonderwijs biedt dit laatste wellicht voordelen.

Er is 1 officiële richtlijn, namelijk het niveau van begrijpend lezen van de leerling. Bij een DLE<30 gebruikt u alleen de leerkrachtversie.
Bij voldoende leesniveau hoeft alleen de leerlingversie ingevuld te worden. Mocht de uitkomst daarvan naar uw oordeel geen betrouwbaar beeld geven, dan kunt u alsnog de leerkrachtversie invullen.
Het staat u vrij om beide versies te gebruiken.

• In OT vindt u onder Help – Handleidingen zowel de handleidingen van OT per thema als de Handleiding OT bij De OverstapRoute. Deze laatste Handleiding staat ook deoverstaproute.nl en beschrijft wat u moet doen in OT in het proces van De OverstapRoute.
• In OT vindt u – ook onder Help – de rubriek Veelgestelde Vragen.
• Mogelijk heeft binnen uw schoolbestuur de contactpersoon voor De OverstapRoute al voldoende kennis van OT om uw vraag te beantwoorden. Als deze contactpersoon de bestuurlijke Helpdeskrol in OT heeft, kan hij/zij met u meekijken.
  Als deze contactpersoon ook de beheerdersrol in OT-rol heeft, kunt u bij hem/haar terecht om een inlog voor een nieuwe collega aan te vragen. In 2022 wordt voorzien in een mogelijkheid om dit op schoolniveau te doen. Tot die tijd kan een inlog voor een collega ook nog via Help – Contact aangevraagd worden. De servicedesk van OT kan hier op termijn niet meer in voorzien vanwege AVG-voorschriften.
• In OT is tenslotte nog een contactformulier onder Help beschikbaar waarmee u uw vraag schriftelijk in kunt sturen.

Mocht u ondanks alles niet uitkomen, dan kunt u bij het online vragenuurtje van De OverstapRoute terecht.

Nee. ZIB is een service van Koers VO aan ouders, po- en vo-scholen.

De bedoeling is om er met elkaar voor te zorgen dat alle benodigde, geldige gegevens voor een aanvraag van een pro-tlv of lwoo-aanwijzing, beschikbaar zijn op het moment van aanmelding op een vo-school. Dit bevordert een soepele overstap van po naar vo voor deze leerlingen.

Als alle benodigde én geldige gegevens al in het dossier aanwezig zijn, is deelname aan ZIB niet nodig. De vo-school kan de gegevens uit het OKR in OT handmatig invoeren bij de aanvraag van een pro-tlv of lwoo-aanwijzing. Zie hiervoor de werkwijze in het Draaiboek ZIB voor de basisscholen.

Ook kan de basisschool ervoor kiezen om zelf een IQ-test af te nemen. Zie hiervoor Optie: afname ADIT (of NIO) door de basisschool en niet via ZIB.

Dit is aan de orde als er al geldige IQ-gegevens in het dossier aanwezig zijn of als de basisschool zelf de ADIT of NIO afneemt via de pilot.

U hoeft deze leerlingen pas in OT te zetten als u het OKR op gaat maken. Voor uitstroom naar praktijkonderwijs is dat uiterlijk december (aanmelden vanaf januari). Voor leerlingen bij wie u lwoo adviseert in het vmbo, is dat uiterlijk 1 maart.

Zie hiervoor de werkwijze in het Draaiboek ZIB voor de basisscholen.

Zonder IQ-gegevens kan de leerling mogelijk niet toegelaten worden op een vo-school.

• Voor toelating op een school voor praktijkonderwijs is een pro-tlv nodig. De tlv kan niet aangevraagd worden zonder IQ-gegevens.
• Ook voor de aanvraag van een lwoo-aanwijzing zijn IQ-gegevens nodig.

De service vanuit ZIB biedt 2 voordelen:

• Er kan een passende IQ-test afgenomen worden op kosten van Koers VO.
• Het onderzoeksbureau en de basisschool zorgen ervoor dat alle gegevens voor de aanvraag voldoen aan de Regeling screenings- en testinstrumenten.

Als ouders geen toestemming geven voor deelname aan ZIB (of in het algemeen een IQ-test), noteert u dit in het OKR ter informatie voor de vo-school.

Als ouders aan de vo-school wél toestemming geven voor afname van een IQ-onderzoek, kan de vo-school hiervoor contact opnemen met Koers VO via [email protected].

Zie hiervoor de instructie in het Draaiboek ZIB voor de basisscholen.

U geeft in dat geval een school- en ondersteuningsadvies op basis van de gegevens die wél bij u bekend zijn.* In het OKR noteert u dat de leerling mee heeft gedaan aan ZIB, maar dat ouders de uitslag niet hebben gedeeld met de basisschool. De vo-school kan de uitslag opvragen bij ouders.

* Zie hiervoor ook de workshop ‘Adviseren in geval van twijfel pro/lwoo’.

U geeft dit aan in het OKR en legt ouders uit wat de consequenties zijn. De vo-school zal de gegevens opvragen bij ouders omdat deze nodig zijn voor de aanvraag van een pro-tlv of lwoo-aanwijzing. Zie ook vraag 7.

In het Draaiboek ZIB voor de basisscholen staat de werkwijze hoe u ervoor kunt zorgen dat de IQ-scores van het onderzoeksbureau niet meer zichtbaar zijn in het OKR.

Het school- én ondersteuningsadvies zijn de verantwoordelijkheid van de basisschool. Het is belangrijk dat de basisschool een zorgvuldige onderbouwing voor pro of lwoo in het OKR geeft.

De landelijke criteria geven inzicht wanneer een leerling in aanmerking komt voor praktijkonderwijs of leerwegondersteuning. De vo-school neemt deze onderbouwing mee bij een aanvraag van een pro-tlv of lwoo-aanwijzing. Omdat de basisschool de leerling goed kent, is een zorgvuldige overdracht noodzakelijk. Meer informatie voor vo-scholen is hier te vinden.

Belangrijk is de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Vaak gaat het in deze gevallen om NT2-problematiek, dyslexie en/of dyscalculie. Dit zijn voorbeelden van een didactische ondersteuningsbehoeftes, maar niet per definitie voortkomend uit een beperkt cognitief vermogen en daarmee niet voorbehouden aan lwoo-ondersteuning.

Op koersvo.schoolprofielen.nl geven alle vo-scholen van Koers VO aan welke ondersteuning zij kunnen bieden.

Antwoord: In het draaiboek  staat hoe de vo-school een lwoo-aanwijzing of pro-tlv kan aanvragen op basis van de gegevens in het OKR. Zie hiervoor de tekst in de regel mei-juli 2022; hier staat wat de vo-school kan doen als er al geldige IQ-gegevens in het dossier aanwezig zijn en de leerling daarom niet mee heeft hoeven/mogen doen aan het ZIB-traject. In dat geval is er ook geen uitslagformulier van een onderzoeksbureau opgemaakt. N.B. Het is belangrijk dat u als po-school een onderbouwing over de pro- of lwoo-ondersteuning noteert in het OKR. Zie ook veelgestelde vraag 11.

Nee. De leerachterstanden zijn het eerste (landelijke) criterium. Als een leerling extra ondersteuning nodig heeft op sociaal-emotioneel gebied, kunt u dit via het OKR aan de vo-school laten weten. De vo-scholen bieden in het kader van passend onderwijs méér ondersteuning dan alleen lwoo. In bijzondere situaties is mogelijk ondersteuning op een vso-school nodig. Op www.koersvo.schoolprofielen.nl vindt het onderwijs- en ondersteuningsaanbod van alle vo- en vso-scholen van Koers VO.

OT neemt via het OSO-transport de toetsuitslagen over uit Parnassys en Esis en kan hier niet automatisch iets in wijzigen. U kunt het <-teken wél handmatig verwijderen in het ZIB aanmeldformulier (en ook in het didactisch blok van het OKR). Op die manier wordt een leerachterstand getoond die als ≥ kan worden beschouwd. (De leerachterstand is dan minimaal het percentage dat getoond wordt.)

Kijk hiervoor op www.deoverstaproute.nl. Ook op deze pagina gaan we in op veelgestelde vragen.